Co dalej z finansowaniem ochrony zdrowia w Polsce?
Przygotowaliśmy analizę wpływu kryzysu gospodarczego związanego z epidemią COVID-19 na finansowanie systemu ochrony zdrowia.

Okazuje się, że Narodowy Fundusz Zdrowia może w bieżącym roku zanotować wpływy pochodzące ze składek niższe od 4,9 mld zł do 19,4 mld zł od planowanych, w zależności od przyjętego scenariusza. Obliczenia dla okresu do 2024 r. wskazują, że sumaryczne nakłady na ochronę zdrowia w najbliższych czterech latach, mogą skurczyć się nawet o 78 mld zł.

Głównym źródłem przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia są składki zdrowotne. Ich wysokość zależy przede wszystkim od liczby osób pracujących, wysokości wynagrodzeń oraz poziomu składki zdrowotnej. Uzupełnieniem tego przychodu jest dotacja z budżetu państwa – to dzięki temu mechanizmowi rząd planował osiągać minimalne nakłady na ochronę zdrowia, określone w ustawie gwarantującej ich wzrost (tzw. „ustawa 6 proc.”). W ostatnich latach niemal całość wzrostu finansowania publicznego był spowodowany właśnie dobrą koniunkturą gospodarczą, niskim poziomem bezrobocia oraz szybko rosnącymi wynagrodzeniami.

W aktualnej sytuacji, kiedy istnieje zagrożenie dla dynamiki wzrostu PKB oraz możliwość podwyższenia stopy bezrobocia, związane z rozpoczynającym się kryzysem gospodarczym spowodowanym epidemią COVID-19, sytuacja musi odbić się na przychodach NFZ. Na użytek analiz przyjęto trzy scenariusze, nie wskazując żadnego z nich jako występującego z większym prawdopodobieństwem od pozostałych:

1. wzrost PKB 1% w 2020 r., wzrost bezrobocia do ok. 9% (aktualnie 5,5% – dane GUS za styczeń 2020);
2. spadek PKB -1,5% w 2020 r., wzrost bezrobocia do ok. 13%;
3. spadek PKB -6% w 2020 r., wzrost bezrobocia do ok. 20%.

Dla każdego z analizowanych scenariuszy przyjęto dodatkowe źródło finansowania w wysokości 7,5 mld zł, zapowiedzianego w ramach przyjętych przez rząd rozwiązań służących walce z aktualnym kryzysem – tzw. tarczą antykryzysową.

Niezależnie od przyjętego scenariusza, aktualna sytuacja będzie miała zasadniczy wpływ na poziom finansowania systemu ochrony zdrowia w Polsce. Już w tym roku przychody Narodowego Funduszu Zdrowia pochodzące ze składek mogą w 2020 r. spaść o 4,9 mld zł
w wariancie najbardziej optymistycznym lub 19,4 mld zł w wariancie negatywnym. Sumaryczne nakłady na ochronę zdrowia w latach 2020-2024, biorąc pod uwagę mechanizm określania poziomu wydatków z ustawy 6% w odniesieniu do PKB, będą niższe o 21-78 mld zł. Dodatkowe dotacje z budżetu państwa w latach 2020-2024, wynikające z konieczności osiągnięcia minimalnych nakładów na ochronę zdrowia, wyniosą 5,8-44,5 mld zł.

Wydaje się, że osiągnięcie minimalnego poziomu publicznych nakładów na ochronę zdrowia bez stałego naruszania reguły wydatkowej będzie niemożliwe. Poradzenie sobie z tą sytuacją będzie wymagało przyjęcia nowych obciążeń w postaci wzrostu składki zdrowotnej lub wprowadzenia innych obciążeń – mówi Wojciech Wiśniewski, właściciel Public Policy.

Na dzisiaj rząd nie ujawnił planów nowelizacji planu finansowego Funduszu na 2020 r. W jednej z dostępnych wersji projektu specustawy, która będzie dyskutowana na piątkowym posiedzeniu Sejmu, dopuszcza się możliwość finansowania zadań z zakresu diagnostyki i leczenia COVID-19 bezpośrednio z budżetu państwa lub funduszu zapasowego NFZ. W takim przypadku aktualizacja planu finansowego NFZ może zostać przełożona w czasie.

Zobacz załącznik >>>